۷ گام برای تدوین برنامه ریزی استراتژیک در صنعت چاپ و بسته بندی

تدوین برنامه ریزی استراتژیک در صنعت چاپ و بسته بندی

چکیده

صنعت چاپ و بسته بندی یکی از صنایع مهم و راهبردی در اکثر کشورهای توسعه یافته و همچنین در کشور ایران می‌باشد که با توجه به طبیعت استراتژیک و حساس، همچنین تکنولوژی پیچیده، همواره با نقص‌های زیادی در کشور همراه بوده است، که یکی از دلایل عمده آن ضعف مدیریت علمی و استراتژیک در این صنعت است و با پیشرفت در سایر کشورها و همچنین احاطه اقتصاد متغیر جهانی و وجود تحریم‌ها، این صنعت را دچار چالش‌های بزرگی کرده و باعث گردیده که نقش مدیریت و تصمیم‌گیری برای آینده این صنعت مادر، پر خطر گردد. لذا داشتن توان آینده‌نگری برای مدیران صنعت چاپ و بسته بندی و شناسایی محیط و برنامه ریزی اثر بخش در آینده، در گرو دارا بودن تفکر استراتژیک است.

در گذشته در اکثر کشورهایی که مرتبط با این صنعت بوده‌اند، تمرکز عمده مدیریت بر توسعه سیستم‌ها و هزینه، معطوف بوده و به دلیل عدم توانایی و آگاهی در رابطه با مدیریت علمی و عملی، بهای کمتری به برنامه ریزی جامع و هدفمند داده می شد. اما امروزه با وجود گسترش تکنیک‌ها و ابزارهای مدیریتی در سایر کشورها، کماکان رویکردی ساختارمند و یکپارچه، همچنین توجه کمتر به مدیریت استراتژیک و عدم مدیریتی یکپارچه سبب ایجاد ناهماهنگی در استفاده موثر و عدم کیفیت تولیدات این صنعت در کشورمان نسبت به سایر کشور ها شده است.

بنابر این اگر یک مدیر مجتمع چاپ و بسته بندی، تفکر استراتژیک را به عنوان یک خط مشی در سیستم مدیریتی خود قرار دهد، می‌توانیم شاهد اثر بخشی و کارآمدی فعالیت‌های صنعت چاپ و بسته بندی در بهره‌گیری از این برنامه‌ریزی هدف‌مند بوده و افزایش بهره‌وری در صنعت چاپ را شاهد باشیم.

واژه های کلیدی
صنعت چاپ و بسته بندی، راهبرد، تفکر استراتژیک، برنامه ریزی استراتژیک، راهکارهای استراتژیک، مدیریت استراتژیک، ماتریس SWOT

مقدمه‌ای بر تدوین برنامه استراتژیک در صنعت چاپ

صنعت چاپ و بسته بندی یکی از منابع روز افزون جوامع بشری متناسب با گسترش تکنولوژی به عنوان یک منبع جهت پیشرفت در سرمایه گذاری اقتصادی، علوم و نشر و سایر زمینه‌های مرتبط با این صنعت شده است. اما امروزه صنعت چاپ و بسته بندی به چالش‌ها و عدم قطعیت‌هایی در توجیه سرمایه‌گذاری به خصوص در مسائل فنی رسیده که در نتیجه به علت کمبود تخصص‌های لازم و متخصصین در کشور، ضرورت‌هایی را برای ایجاد یک مدیریت هدفمند و استراتژیک جهت بوجود آوردن شرایطی که موجب تسهیل در روند و به وجود آمدن افراد متخصص و آموزش‌های لازم شوند، مهیا کرده که بتوان کم و کاست‌های موجود در این صنعت را کاهش و به رقابت با سایر کشورهای منطقه در زمینه تولید و چاپ انواع بسته بندی ها به خصوص انواع بسته بندی های دارویی، بسته بندی های آرایشی و بهداشتی، بسته بندی های مواد غذایی و همچنین در زمینه بالا بردن کیفیت موجود و رسیدن به کیفیت ایده آل این نوع از بسته بندی ها برای حضور در بازارهای جهانی، در رابطه با مدیریت علمی و استراتژیک در این صنعت در کشور تجدید نظر کنیم.

اما دستیابی به اهداف مطلوب، مستلزم استفاده از دیدگاه مدیریتی استراتژیک در سایه تجارب ،تلاش‌ها و راهکارهایی جهت علمی شدن این صنعت است که با توجه به نیاز اساسی به آموزش و تربيت افراد متخصص، می‌توان به یک هدف مطلوب رسید.

بدین‌منظور، برای روشن تر شدن تأثیرات استفاده از برنامه ریزی استراتژیک و تدوین راهبرها و تعیین چشم انداز در صنعت چاپ و بسته بندی با استفاده از روش‌های علمی و قابل اتکاء، پژوهشی با عنوان: “چگونگی تدوین برنامه ریزی استراتژیک در صنعت چاپ برای مجتمع های چاپ و بسته بندی“ به انجام رسیده است.

نظر به اینکه لازم است چنین پژوهش‌هایی تداوم داشته باشد تا از این رهگذر بتوان نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید ها را در صنعت چاپ و بسته بندی رصد کرده و به تناسب آن برنامه ریزی نمود، اجرای پژوهش حاضر به همان ساختار و ویژگی‌ها و اصلاحاتی جزئی در برخی پرسش‌ها به گونه‌ای که امکان مقایسه داده‌ها خدشه دار نشود به انجام رسیده است.

امید است پژوهش‌هایی از این دست با ارائه آمارهای قابل اطمینان و راهکارهای مفید، بر حوزه صنعت چاپ و بست هبندی پرتو افکند و به تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و برنامه ریزی های بلند مدت  و هدف‌مند در این حوزه بینجامد که حاصل دانش و ثمره پژوهش باشد.

طرح مسئله تدوین برنامه استراتژیک در صنعت چاپ

در سند چشم‌انداز صنعت چاپ، هدف‌های پیشنهادی برای توسعه این صنعت با جهت‌گیری روی توانمندسازی بخش خصوصی و بازتعریف جایگاه این صنعت و صنایع وابسته در نقشه صنعتی کشور و رقابتی کردن فضای کسب و کار این موارد اعلام شده است:

• افزایش سودآوری و بازدهی
• افزایش نیروهای ماهر برای صنعت چاپ
• افزایش خدمات مشتری در حوزه‌های نوآوری و ارزش افزوده
• گسترش و نهادینه سازی فرهنگ مشارکت در محل کار
• افزایش ایمنی، بهداشت و اقدامات زیست محیطی
• افزایش چابکی و قابلیت سریع پاسخگویی به تغییرات محیطی در صنعت چاپ و بسته بندی
• توسعه نوآوری در صنعت از طریق توسعه منابع انسانی دانش محور
• ارتقاء باور عمومی جامعه نسبت به قابلیت‌ها و توانمندی‌های صنعت چاپ
• کاهش تصدی گری دولت در صنعت چاپ و بسته بندی

اما بدیهی است که هرگونه برنامه‌ریزی برای آینده، بدون شناخت وضع موجود و شناسایی ضعف‌ها، قوت‌ها، تهدیدها و فرصت‌ها، نه ممکن است و نه قابل اجرا.
در اینجا ضمن توجه به نقاط قوت و در واقع پتانسیل‌های صنعت چاپ، از قدمت بالای این صنعت گرفته تا ظرفیت بالای تولیدی ماشین‌آلات و تجهیزات مربوط به آن و نیز صنعت بسته بندی، از سرمایه‌گذاری بالای بخش خصوصی در این صنعت گرفته تا علاقه فعالان باتجربه چاپ و بسته بندی به ارزش‌های این صنعت، به نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت‌ها و نیز محدودیت‌های این صنعت اشاره می‌شود.

در سند چشم‌انداز یک مجتمع چاپ و بسته بندی به طور خلاصه می‌توان به استراتژی‌ها و برنامه‌هایی برای رسیدن به اهداف مذکور، به شرح زیر اشاره نمود:

• توانمندسازی بخش خصوصی
• ارتقای کیفیت و تنوع تولیدات و خدمات صنعت چاپ وبسته بندی
• جذب و ارتقای سرمایه‌های انسانی مورد نیاز
• صرفه جویی در مصرف انرژی و رعایت الزامات زیست محیطی
• بازاریابی راهبردی محصولات و خدمات فنی و مهندسی صنعت چاپ و بسته بندی
• استفاده از تکنیک های بازاریابی دیجیتال در صنعت چاپ و بسته بندی جهت بکارگیری بازاریابی صادراتی محصولات بسته بندی و ورود هدف‌مند به بازارهای جهانی
• حمایت تجاری و توسعه صادرات در بخش چاپ و بسته بندی
• گسترش فعالیت‌های تحقیق و توسعه و  ارتقاء فن آوری زنجیره ارزش افزوده چاپ که در واقع استراتژی‌های بلندمدت

این پژوهش در پاسخ به این سؤال انجام شده است که درک و پذیرش مدیران صنعت چاپ دراستفاده از دانش‌های مدیریتی بخصوص مدیریت استراتژیک در تعیین راهبردهای استراتژی برای دستیابی به اهداف سازمان به چه میزان است؟
و آیا اصولا به تدوین استراتژی جهت دستیابی به اهداف بلند مدت در مجتمع های چاپ و بسته بندی نیاز می باشند یا خیر؟

ضرورت انجام طرح مسئله تدوین برنامه استراتژیک در صنعت چاپ

انجام پژوهش دست کم از دو منظر ضرورت دارد:
۱. جمع آوری اطلاعات دقیق میزان پذیرش و سرمایه گذاری مدیران صنعت چاپ و بسته بندی در تدوین برنامه استراتژیک با استفاده از روش علمی روشن، تشریح شده و معتبر.
۲. تبیین راهکارهای استراتژیک مناسب برای گروه های سرمایه گذار در صنعت چاپ و بسته بندی.

اهداف

۱. چگونگی تدوین برنامه ریزی استراتژیک در صنعت چاپ برای مجتمع های چاپ و بسته بندی.
۲. تعیین میزان درک و پذیرش مدیران صنعت چاپ دراستفاده از دانش های  مدیریتی به خصوص مدیریت استراتژیک در تعیین راهبردهای استراتژی برای دستیابی به اهداف سازمان.
۳. تعیین دلایل و عوامل عدم استفاده صحیح، علمی و کاربردی برنامه ریزی استراتژیک در صنعت چاپ.

پرسش ها

۱.  مبدا اصلی درآمد و سود یک مجتمع چاپ و بسته بندی كجاست؟
۲. سهم بازار در هر يك از محصولات بسته بندی چقدر است؟
۳.  آيا بازاريابی و تبليغات موثر است؟
۴. آيا سازمان علامت تجاری معتبری دارد؟
۵. كداميك از محصولات سازمان كمترين سوددهی را دارند؟
۶.  آيا شركت توانايی جذب افراد با استعداد را دارد؟
۷.  آيا سيستم انگيزشی براي بالا بردن سطح عملكرد كاركنان وجود دارد؟
۸. آيا سازمان توانايی ايستادگی در برابر فشار قيمت رقبا را دارد؟
۹. آيا فرصتی براي گسترش نام تجاری به نواحی مرتبط می‌باشد؟
۱۰. آيا امكان استفاده از فن‌آوری اطلاعات براي بازاريابی وجود دارد؟
۱۱.  آيا شركت می‌تواند جريان نقدينگی را با برقراری ارتباط بهتر با مشتريان، بهبود ببخشد؟
۱۲. آيا سازمان ذخاير كافي برای ايستادگي در برابر تغييرات ناگهانی محيط را دارد؟
۱۳. آيا رقبای بين الملل در سطح منطقه وجود دارند؟
۱۴.  آيا سازمان با تغييرات تكنولوژی می‌تواند سازگار باشد؟
۱۵.  آيا شركت توانايی ايستادگی در مقابل رقبایی که از فضای اينترنت برای افزایش فروش محصولات استفاده می‌کنند را دارد؟

نکات قابل توجه در این مقاله
۱. پرسش های این مقاله در قالب نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید ها می‌باشد.
۲. در این بخش از مقاله صرفا به چگونگی تدوین برنامه ریزی استراتژیک صنعت چاپ برای مجتمع های چاپ و بسته بندی از اهداف مقاله پرداخته می‌شود و اهداف دوم و سوم ذکر شده هر کدام به طور جداگانه بررسی و به منتشر خواهند شد.

تعریف مفاهیم

• مفهوم محوری، مدیریت استراتژیک و تعیین راهبرد در صنعت چاپ می باشد.
• مدیریت استراتژیک مجموعه‌ای از تصمیم‌ها و اقدام های مدیریتی است که عملکرد بلند مدت یک سازمان را تعیین می کند.
• مدیریت استراتژیک شامل بررسی محیطی (خارجی و داخلی) ، تدوین استراتژی (برنامه ریزی بلند مدت) ، اجرای استراتژی و ارزیابی و کنترل آن است. بنابراین مطالعه مدیریت استراتژیک بر
• نظارت و ارزیابی فرصت ها و تهدیدهای خارجی در سایه قوت ها و ضعف های داخلی تاکید دارد.
• مدیریت استراتژیک هنر و علم تدوین، اجرا و ارزیابی تصمیمات وظیفه ای چندگانه است که سازمان را قادر می سازد به مقاصد خود دست یابد.
• واژه راهبرد دارای معانی و کاربردهای متفاوتی از جمله طرح و نقشه (نوع مسیر، اقدام آگاهانه، یک رهنمود) یا مجموعه ای از آن ها برای برخورد با یک وضعیت و یا الگو می باشد و در علم مدیریت عبارت است از:

۱. به کارگیری منابع ملموس و غیرملموس برای توسعه قابلیت هایی که به مزیت های رقابتی پایدار سازمان منجر می شود و یا طرحی واحد، جامع و یکپارچه که برای اطمینان از دستیابی به هدف های اساسی تنظیم می شود.
۲. مدیریت راهبردی نیز فعالیت های مربوط به بررسی، ارزشیابی و انتخاب راهبرد، اتخاذ هرگونه تدابیر درون سازمانی و برون سازمانی برای اجرای راهبرد ها و در نهایت، کنترل فعالیت های انجام شده را در بر می گیرد بنابراین مدیریت راهبردی  عبارت است از فرآیند تضمین دستیابی سازمان به فواید ناشی از به کارگیری راهبردهای مناسب و طراحی شده، مطابق با نیازهای یک سازمان مشخص.
۳. مدیریت استراتژیک شامل سه بخش اصلی تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی می باشد:

تدوین استراتژی

در این مرحله مأموریت مجتمع چاپ و بسته بندی تعیین شده، عوامل خارجی و داخلی بررسی می‌شوند تا فرصت ها، تهدیدها، قوت‌ها و ضعف‌ها مشخص شوند و بر اساس آن‌ها اهداف و استراتژی های سازمان در سطوح مختلف تعیین شوند

اجرای استراتژی

در این مرحله استراتژی‌های تعیین شده در مرحله تدوین باید به اجرا در آیند. برای اجرای استراتژی ها ابتدا اهداف و سیاست‌ها در راستای مأموریت و استراتژی ها تعیین شده و براساس آن‌ها منابع مجتمع چاپ و بسته بندی تخصیص داده می‌شوند و سپس در ساختار مناسبی و با فرهنگ سازنده هدایت شده تا استراتژی ها یه اجرا درآیند.

ارزیابی استراتژی

در این مرحله تغییرات احتمالی عوامل اثرگذار داخلی و خارجی و اثرات احتمالی آن‌ها بر مأموریت، اهداف و استراتژی ها و راهکارهای اجرایی بررسی می‌شود، همچنین نحوه انجام هر کدام از مراحل تدوین و اجرای استراتژی از ابعاد مختلف مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت نتایج به دست‌ آمده و نحوه دستیابی به آن‌ها (عملکرد) مورد ارزیابی قرار می‌گیرند تا انحرافات احتمالی شناسایی شده و در جهت رفع آن‌ها اقدام شود

چگونگی تدوین برنامه ریزی استراتژیک در صنعت چاپ و بسته بندی

در این بخش به معرفی هفت گام جهت تدوین برنامه ریزی استراتژیک در صنعت چاپ پرداخته می‌شود.

دستورالعمل برنامه ريزی استراتژيك

دستورالعمل برنامه ریزی استراتژیک برای تهیه برنامه استراتژیک مجتمع های چاپ و بسته بندی به کار گرفته می‌شود. برنامه استراتژیک سندی است که رسالت، هدف ها و استراتژی های سازمان را روشن می‌کند و فرآیندی که موجب تهیه این سند می شود، برنامه ریزی استراتژیک خوانده می شود.
برنامه ریزی استراتژیک به مجتمع های چاپ و بسته بندی کمک می‌کند تا به جای اینکه فقط نسبت به رویدادهای روزمره واکنش نشان دهند، به عنصری تاثیرگذار، پیش‌نگر، فعال و مبتکر در عمل، تبدیل شود.
در تهیه و تدوین برنامه ریزی استراتژیک، برداشتن هفت گام کلیدی که در تعیین آینده سازمان رویکردی روش‌مند، منطقی و عینی ارائه می‌دهند و بر سیاسی‌کاری، احساسات، عقاید شخصی و ذهنی‌گرایی تکیه نمی‌کنند مورد نیاز می‌باشد:

• گام نخست- تهيه بيانيه رسالت
• گام دوم- بررسي محيط بيرونی سازمان
• گام سوم- بررسي محيط درون سازمان
• گام چهارم- تعيين هدف‌ها
• گام پنجم- تدوين استراتژی‌ها
• گام ششم- پياده سازي استراتژی
• گام هفتم- ارزيابي استراتژی

گام نخست: تهيه بيانيه رسالت یک مجتمع چاپ و بسته بندی

بیانیه رسالت بیانیه‌ای ماندگار در مورد مقصود و هدف مجتمع چاپ و بسته بندی می‌باشد که آن را از دیگر مجتمع‌های  مشابه مجزا می‌کند.
بیانیه رسالت باعث تضمین یکدلی در هدف‌ها، جلب احساسات مثبت نسبت به سازمان و نشان‌دهنده جهت و زیربنایی برای تعیین هدف‌ها و استراتژی‌ها می‌باشد که به عنوان کانون توجه سازمان عمل کرده و در میان مدیران، همگرایی و اشتراک نظر ایجاد می‌کند.
فرآیند تهیه بیانیه رسالت مسائلی را به بحث می‌گذارد که اسباب نزدیکی دیدگاه‌های متفاوت مدیران به یکدیگر را فراهم می‌آورد. در بسیاری از مدل‌های برنامه ریزی استراتژیک، پیش از بیانیه رسالت، بیانیه چشم انداز سازمان درافق بلند مدت تهیه و تدوین می‌گردد.
معمولاْ چشم انداز، دورنمای آرمانی مجتمع های چاپ و بسته بندی را مشخص می‌کند که برخاسته از بخش آینده نگری، بخش درون بینی، میزان زیادی تصور و قضاوت و حد زیادی جسارت و دریادلی است.

نمونه بيانيه چشم انداز یک مجتمع چاپ و بسته بندی

نمونه كاربرگ بيانيه رسالت یک مجتمع چاپ و بسته بندی

گام دوم: بررسی محيط بيرونی یک مجتمع چاپ و بسته بندی

انجام بررسی‌های محیطی برای مجتمع های چاپ و بسته بندی از این رو حیاتی است که سازمان را در برابر شرایط متغیر محیطی در امان نگه می‌دارند. این فعالیت‌ها شامل تعیین و ارزیابی فرصت‌ها و تهدیدهایی است که مجتمع های چاپ و بسته بندی در شش حوزه زیر با آن مواجه هستند:

۱. اوضاع اقتصادی
۲. روندهای اجتماعی، فرهنگی و جمعيتی
۳. عوامل سياسی، حقوق و دولتی
۴. تحولات تكنولوژی
۵. مسائل محيط طبيعی
۶. رقبای شركت

فرصت‌ها

فرصت يك حالت خارجی است كه می‌تواند بصورت مثبت بر پارامترهای عملكردی مجتمع های چاپ و بسته بندی تاثير گذاشته و مزيت رقابتی كه ايجاد كننده اقدامات مثبت در زمان مناسب است را بهبود دهد. از جمله فرصت‌های پيش روی يك مجتمع چاپ و بسته بندی بخصوص در حوزه لیبل پشت چسب دار، می‌توان به بازارهای توسعه‌ يافته و نيز حركت به سمت بخش جديد از بازار كه سود بيشتر دارد و يا بازارهای رها شده توسط رقبا اشاره كرد.

تهديدها

تهدید يك حالت خارجی است كه می‌تواند بصورت منفذ بر پارامترهای عملكردی مجتمع های چاپ و بسته بندی تاثير گذاشته و مزيت  رقابتی كه ايجاد كننده اقدامات مثبت در زمان مناسب است را كاهش دهد. از جمله تهديدات می‌توان به ظهور رقبای جديد، معرفی محصول جديد توسط رقبا، ماليات بر روی كالاهای ارائه شده و غيره اشاره كرد.

گام سوم: انجام بررسی‌های درونی یک مجتمع چاپ و بسته بندی

بررسی محیط داخل مجتمع های چاپ و بسته بندی بسیار مشابه بررسی محیط بیرونی است با این تفاوت که در این قسمت توجه روی عوامل داخلی است. عواملی که سازمان روی آن‌ها کنترل دارد، نسبت به تعیین نقاط قوت و ضعف در حوزه‌های مدیریتی، منابع انسانی، ساختار سازمانی، عملیات تولید، کنترل انبار، بازاریابی محصولات چاپی، مالی، سیستم های اطلاعاتی، بسته بندی، بارگیری، توزیع و دیگر حوزه‌های داخلی سازمان می‌باشند که قبل از تعیین هدف‌ها و استراتژی‌ها، لازم است مورد ارزیابی قرار گیرند.

نقاط قوت

نقطه قوت يك مجتمع چاپ و بسته بندی، يك كاربرد موفق از يك شايستگی يا بهره‌برداری از يك عامل كليدی در جهت توسعه رقابت پذيري مجتمع می‌باشد.
از جمله نقاط قوت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مزيت‌های شما چيست؟
چه چيزی را خوب انجام می‌دهيد؟

نقاط ضعف

نقطه ضعف يك مجتمع چاپ و بسته بندی،  يك كاربرد ناموفق از يك شايستگی يا عدم بهره‌برداری از يك عامل كليدی كه رقابت‌پذيری مجتمع را كاهش می‌دهد.
از جمله نقاط قوت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
چه چيز می‌تواند بهبود داده شود؟
چه چيز بطور نامناسب انجام می‌شود؟

گام چهارم: تعيين هدف‌ها

هدف‌ها عبارتند از نتایج مشخصی که مجتمع های چاپ و بسته بندی در تعقیب رسالت اصلی به دنبال تحقق آن ها می‌باشند.
هدف‌ها در برنامه ریزی استراتژیک اهمیت زیادی دارند، چراکه نشان دهنده جهت و مقصد مجتمع هستند و باعث ایجاد اولویت‌ها، هماهنگی‌ها، کاهش عدم اطمینان، تسهیل در ارزیابی، ایجاد انگیزه و تلاش و در نهایت کاهش تعارض‌ها می‌شوند.
لازم است هدف‌ها چالشی، قابل فهم، قابل دستيابی، شفاف، منطقی، كمی، زمان‌دار، اولويت بندی‌شده، با عدم اطمينان كم و نامتناقض در سطح بخش‌های سازمانی باشند.

خواندن این مطلب به شما توصیه می‌شود:

آسیب شناسی ساختاری صنعت چاپ در ایران

گام پنجم: تدوين استراتژی‌ها

استراتژی ها از رسالت موجود سازمان، ارزیابی‌های بیرونی و درونی مربوط به فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط قوت، نقاط ضعف و هدف‌ها استخراج می‌شوند.
مجتمع های چاپ و بسته بندی برای استفاده از منافع نهفته در فرصت‌ها و ارتقاء توانمندی‌ها در مقابله با نقاط ضعف و پرهیز از تهدید‌ها لازم است نقاط قوت خود را تقویت کنند.
ابزارهای تحلیلی این کار شامل ماتریس SWOT و IE و ماتریس کمی برنامه ریزی استراتژیک QSPM است که در جریان تدوین استراتژی تهیه می‌شوند. دو  ماتریس SWOT و IE در خلق استراتژی استفاده می‌شوند و ماتریس  QSPM برای تعیین میزان جاذبه داشتن استراتژی‌ها تهیه می‌شود.

چهار گروه از راهبردهای ممکن با استفاده از ماتریس  SWOT:

۱. راهبردهای قوت ـ فرصت، راهبردهای توسعه‌ای و پیش برنده SO

مطلوب‌ترین و مناسب‌ترین حالت برای مجتمع های چاپ و بسته بندی می‌باشد و بدین معنی است که مجتمع چاپی ضمن آنکه از توانایی‌ها و نقاط قوت در‌خور و قابل اتکایی برخوردار است، در محیط تعاملی و زمینه‌ای خود نیز با فرصت‌های مناسب و گران‌بهایی مواجه می‌باشد.

۲. راهبردهای قوت ـ تهدید، راهبردهای هدف گذاری و برنامه ریزی ST

مجتمع های چاپ و بسته بندی با اجرای اين استراتژی‌ها می‌كوشند با استفاده از نقاط قوت خود اثرات ناشي از تهديدات موجود را كاهش داده يا آن‌ها را از بين ببرند.

۳. راهبردهای ضعف ـ فرصت، راهبردهای تغییر رویکرد WO

هدف از اين استراتژی‌ها اين است كه مجتمع های چاپ و بسته بندی  با بهره‌برداری از فرصت‌های موجود در محيط داخل بكوشند نقاط ضعف داخلی را بهبود ببخشند. در اين حالت سازمان به دليل داشتن ضعف داخلی نمی‌تواند از اين فرصت‌های بدست آمده بهره‌برداری نمايد، لذا لازم است استراتژی‌هایی نظير استفاده از تكنولوژي های جديد و غيره بكارگرفته شود تا با از بين بردن نقاط ضعف، از فرصت‌ها استفاده مناسب گردد.

۴. راهبردهای ضعف ـ تهدید، راهبردهای تدافعی WT

مجتمع های چاپی كه اين استراتژی را به كار می‌گيرند، حالت تدافعی به خود می‌گيرند و هدف از اين استراتژی، كم كردن نقاط ضعف داخلي و پرهيز از تهديدات ناشی از محيط خارجی است. در واقع چنين سازمانی می‌كوشد برای حفظ بقاء خود از فعاليت‌های خود بكاهد (استراتژی‌های كاهش يا واگذاری)  و شاید در شركت‌های ديگر ادغام شود، ‌اعلام ورشكستگی كند و يا سرانجام منحل شود.

مقايسه عوامل محيطي و تدوين راهبردهای SO، ST، WO و  WT

ماتریس ارزیابی داخلی ـ خارجی IE

این ماتریس بر اساس نتایج ارزیابی عوامل محیط داخلی (قوت ها و ضعف‌ها) و عوامل خارجی (فرصت ها و تهدیدها) تهیه می‌گردد. از این ماتریس می‌توان برای شناخت موقعیت سازمان در حال حاضر استفاده کرد و متناسب با وضع مجتمع و جایگاه آن در ماتریس، استراتژی های متناسب با آن را به کار برد.

استراتژی های مورد توصیه در ماتریس داخلی ـ خارجی IE

۱. رشد و توسعه ـ استراتژی گسترش تهاجمی
مجتمع چاپی به دنبال کنترل روی توزیع کنندگان و تامین کنندگان، تقویت نقاط قوت، جلب رقبا و سرمایه گذاری می‌باشد.
۲. حفظ وضع موجود
مجتمع چاپی به دنبال توسعه فعالیت‌ها، نفوذ بیشتر در بازار و توسعه محصولات جدید و قدیم می‌باشد.
۳. محدودسازی و خروج
مجتمع چاپی به دنبال عقب نشینی در بازار، عدم گسترش در فعالیت‌ها، بهبود بخشیدن نقاط ضعف و ایجاد همکاری مشترک با دیگر‌ مجتمع‌ها می‌باشد.

ماتریس کمی برنامه ریزی استراتژیک QSPM

ماتریس کمی برنامه ریزی استراتژیک به منظور اولویت‌بندی میزان جذب استراتژی‌هایی که در ماتریس SWOT و IE تهیه شده است به کار می‌رود. استراتژی هایی که در جریان به کارگیری روش‌های ماتریس SWOT و IE تهیه شده اند تعداد زیادی را تشکیل می‌دهند که باید با تعیین میزان جذابیت هرکدام، فهرستی اولویت‌بندی شده برای مجتمع چاپی به دست آورد.

گام ششم: پیاده سازی استراتژی‌ها

اجرای استراتژی نیازمند واگذاری مسئولیت از مدیران عالی به میانی و مدیریت‌های اجرایی است. برای پیاده سازی استراتژی، تصمیم‌گیری در حوزه‌های مدیریتی، بازاریابی، مالی و سیستم‌های اطلاعاتی و سایر حوزه‌ها مورد احتیاج است. اقدامات مدیریتی برای پیاده‌سازی استراتژی عبارتند از:

• تعیین هدف ها
• تعیین خط مشی ها
• تخصیص منابع
• اصلاح ساختار
• مهندسی مجدد
• ایجاد تسهیلات جدید
• ادغام عملیات
• به کارگیری کارکنان جدید
• مدیریت بر انبارها
• تربیت منابع انسانی موثر
• ارتقاء فرآیندهای تولیدی
• ارتقاء فروش و ایجاد انگیزه برای عملکرد مطلوب

گام هفتم: ارزیابی استراتژی ها

به منظور اطمینان از تحقق هدف‌ها در یک مجتمع چاپ و بسته بندی، ارزیابی استراتژی ها ضرورت می‌یابند. حتی بهترین استراتژی ها که در تدوین و اجرا موفق باشند، در مقابل تغییر و تحولات بیرونی و درونی سازمان، اثربخشی خود را از دست می‌دهند.
ارزیابی استراتژی ها شامل سه اقدام می‌باشند:
۱. بازنگری در مبانی تدوین استراتژی ها
۲. اندازه گیری عملکرد و انجام مقایسه ها
۳. انجام اقدامات اصلاحی

بهتر نیست یک جلسه مشاوره داشته باشیم؟
شاید یک جلسه که در بدترین شرایط یک دوست جدید پیدا می‌کنید، منجر به تحول در کسب و کار شما شود.
برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی خود در صنعت چاپ، بسته بندی و صنایع وابسته، با ما در ارتباط باشید.