چگونه تحقیقات بازار انجام دهیم؟

تحقیقات بازار چیست؟

تحقیقات بازار فرآیند جمع‌آوری داده درباره پرسونای مخاطب هر کسب‌وکار، مخاطب هدف و مشتری است که از طریق آن می‌توان متوجه شد تا چه حد محصول یا خدمات شما موفق عمل خواهند کرد. کسب‌وکارها معمولا از این اطلاعات برای طراحی بهتر محصول، افزایش تجربه مشتری و ایجاد پیام بازاریابی بهتر استفاده می‌کنند تا بتوانند مشتریان بالقوه و با کیفیت بیشتری را جذب کنند و نرخ تبدیل کسب‌وکارشان را افزایش دهند.
طراحی پرسشنامه تحقیقات بازار به کمک پلتفرم تحقیقات بازار و نرم افزار تحقیقات بازار از اصولی‌ترین و بنیادی‌ترین کارهایی است که هر کسب‌وکاری باید آن را انجام دهد.
با انجام تحقیقات بازار (Market Research) می‌توانید تصمیماتی داده محور و منطقی بگیرید، از حدس و گمان فاصله بگیرید و منابع خود را پروژه‌هایی تبدیل کنید که واقعا عملی هستند. کسب‌وکارها در مراحل مختلفی از رشد خود می‌توانند از انواع فرم تحقیقات بازار استفاده کنند.

تحقیقات بازاریابی چیست؟

تحقیقات بازاریابی، فرآیندی است که طی آن متوجه می‌شوید در کدام بخش از بازار کسب‌وکارتان موفق عمل خواهید کرد و تمام تاکتیک‌ها و استراتژی‌های بازاریابی شرکت را می‌توانید با آن بسنجید.
در نگاه اول ممکن است با خود فکر کنید که بخش ابتدایی این تعریف بسیار شبیه به تحقیقات بازار است؛ اما باید بدانید که در تحقیقات بازاریابی، درباره فعالیت‌های بازاریابی کسب‌وکار تحقیق می‌کنیم و تغییرات کوچک در چشم‌انداز آینده را بررسی می‌کنیم.
بنابراین پرسشنامه تحقیقات بازار به بررسی بازار می‌پردازد و پرسشنامه تحقیقات بازاریابی به بررسی همه مسائل مربوط به بازاریابی می‌پردازد.

تفاوت پرسشنامه تحقیقات بازار و پرسشنامه تحقیقات بازاریابی 

چهار فاکتور اصلی در بازاریابی کالا یا خدمات وجود دارند که باید برای درک بهتر تفاوت پرسشنامه تحقیقات بازار و پرسشنامه تحقیقات بازاریابی آن‌ها را بشناسید.

1. Product (کالا یا خدمات)
2. Price (هزینه‌ای که مشتری می‌پردازد)
3. Place (مکانی که محصول را در آن بازاریابی می‌کنیم)
4. Promotion (تبلیغات و روابط عمومی)

این چهار فاکتور به ۴پی (Four Ps of Marketing) معروف هستند. اگر همه این ۴ عامل به درستی و به طور بهینه با یکدیگر برای محصول یا کالایی کار کنند، می‌توان به موفقیت در بازار و بازاریابی دست یافت.
همان‌طور که گفتیم پرسشنامه تحقیقات بازار بر شناخت بازار هدف تمرکز دارد. با کمک این پرسشنامه می‌توان داده‌هایی درباره بازار و مصرف‌کننده جمع‌آوری کرد.
در واقع، پرسشنامه تحقیقات بازار فقط با یکی از Pهای بازاریابی یعنی Place سروکار دارد: مکان در این مواقع یعنی بازاری خاص یا بخشی از بازار.
پرسشنامه تحقیقات بازار داده‌هایی را درباره موارد زیر جمع‌آوری می‌کند، تحلیل می‌کند و نهایتا آن‌ها را تفسیر می‌کند.

• بازاری خاص
• محصول، خدمات یا توسعه مفهومی که به فروش در آن بازار خاص کمک می‌کند.
• مشتریان (حال، آینده و گذشته)

پرسشنامه تحقیقات بازار اولین راه برای بررسی و ارزیابی خدمت یا محصولی جدید در بازار هدف است. در این فرآیند معمولا نیازها و خواسته‌های مشتریان آشکار می‌شود.
در مقابل، پرسشنامه تحقیقات بازاریابی مفهومی وسیع‌تر را در برمی‌گیرد. در اصل، تمام چهار فاکتور بازاریابی را می‌توان با پرسشنامه تحقیقات بازاریابی سنجید. از نمونه سوالات پرسشنامه تحقیقات بازار می‌توان به موضوعات زیر اشاره کرد:

• تحقیق محصول جدید
• توسعه محصول
• تحقیق تبلیغات
• تحقیق مشتری
• قیمت‌
• فروش
• روش‌های توزیع
• روابط عمومی
  در واقع، تحقیقات بازاریابی (مارکتینگ ریسرچ) درباره مفهوم، توسعه، مکان و ارزیابی محصول یا خدمات و مشتریان در حال رشد و برندینگ است. یعنی از ابتدای آگاهی از برند تا ارزش ویژه برند را می‌توان با این نوع پرسشنامه آنلاین سنجید. بنابراین می‌توان گفت تحقیقات بازاز زیر مجموعه‌ای از تحقیقات بازاریابی است.

با کمک جدول زیر می‌توانید تفاوت‌های عمده تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی را با یکدیگر مقایسه کنید.

چگونه تحقیقات بازار انجام دهیم و انواع روش‌های تحقیقات بازاریابی

روش‌های انجام تحقیقات بازاریابی یا همان مارکتینگ ریسرچ (Marketing Research) به چهار قسمت عمده تقسیم می‌شود که هریک به شما کمک می‌کند داده‌ها و اطلاعات مربوط به کسب‌وکار خود را استخراج کنید و از آن‌ها در بخش‌های مختلف بازاریابی استفاده کنید.

۱. روش تحقیق اولیه

تحقیقات اولیه به داده‌ها یا اطلاعات دسته اول مربوط است. این داده‌ها تمام اطلاعاتی هستند که خودتان جمع‌آوری کرده‌اید و منبع دیگری ندارند. از انواع تحقیقات اولیه بازارایابی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• گروه‌های تمرکز
• مصاحبه‌ها
• نظرسنجی‌ها
• پرسشنامه‌ها

این نوع از تحقیقات بازاریابی به تقویت استراتژی بازارایابی شما به وسیله داده‌ها و اطلاعات به دست آمده از مشتریان کمک می‌کند. به نوعی می‌توان گفت این داده‌ها از ارزشمندترین انواع تحقیقات بازاریابی هستند چراکه مخصوص مشتریان اصلی شماست. این اطلاعات به شما کمک می‌کند جزئیاتی دقیق از نقاط قوت و ضعف خود را در تمام تجربیات مشتری خود بیابید.
مثال بسیار خوب تحقیقات پایه نظرسنجی آنلاین و پرسشنامه‌ آنلاین است. با کمک پرسشنامه آنلاین و نظرسنجی مشتری می‌توانید به تعداد زیادی از پاسخ‌های مشتریانتان دست یابید. شاید سوالی وجود داشته باشد که شما مدت‌هاست به دنبال پاسخ آن هستید و می‌خواهید از بخش خاصی از کسب‌وکارتان بازخورد بگیرید. به کمک ابزار پرسشنامه آنلاین می‌توانید مستقیما این سوال را از مشتری خود بپرسید.
به این منظور کافیست در ابزار نظرسنجی آنلاین پرس لاین سوالات خود را طراحی کنید. آن پرسشنامه را در شبکه‌های اجتماعی خود توزیع کنید یا به کمک خبرنامه ایمیلی آن را به مشتریانتان بفرستید.
برای این‌که بدانید نمونه سوالات نظرسنجی آنلاین چیست و چه بپرسید و انواع پرسشنامه آنلاین را ببینید، مقالات مرتبط با آن‌ها را بخوانید.

۲. روش تحقیق ثانویه

تحقیقات ثانویه به اطلاعات و داده‌های دست دوم یا سوم برمی‌گردد. این اطلاعات را می‌توان از داده‌های موجود و گذشته در بازار به دست آورد. در این موارد تحقیقات را شما انجام نمی‌دهید، بلکه دیگر سازمان‌ها یا کسب‌وکارها آن را انجام می‌دهند. از انواع تحقیقات ثانویه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقالات
• ای‌بوک‌ها
• اینفوگرافی‌ها
• ویدئوها
• وایت پیپرها

این روش تحقیقات بازاریابی به شما کمک می‌کند که بتوانید به صورت کلی به درکی از وضعیت صنعتتان در بازار برسید. به کمک تحقیقات ثانویه می‌توانید رقبای خود را بشناسید، ببینید چگونه رفتار می‌کنند، آمارهای مهم صنعت خود را استخراج کنید و استراتژی مارکتینگ دقیق‌تر و داده محوری را تدوین کنید.
با مشخص کردن اطلاعات تحقیقات ثانویه خواهید فهمید که در هر مرحله چه مسائلی ممکن است پیش رویتان قرار گیرد.  مثلا فرض کنید یکی از رقبایتان مقاله‌ای را نوشته که ترافیک بسیار خوبی برای سایتش ایجاد کرده است. بدین ترتیب متوجه خواهید شد که احتمالا شما هم با نوشتن چنین مقاله‌ای خواهید توانست ترافیک مناسبی برای وبسایتتان ایجاد کنید.

۳. روش تحقیق کیفی

تحقیقات کیفی روشی از تحقیقات بازاریابی است که نمی‌توان در آن داده‌ها را اندازه‌گیری کرد. تحقیقات کیفی ممکن است اولیه یا ثانویه باشند. در تحقیقات اولیه می‌توانید از نظرسنجی‌ها و پرسشنامه آنلاین برای فهم احساسات مشتری درباره محصول یا خدماتتان استفاده کنید. مثلا در پرسشنامه رضایت سنجی مشتری می‌توان از او بازخوردهای کاملی درباره محصول یا خدمات گرفت. در این پرسشنامه می‌توان از وی پرسید که چرا تصمیم گرفته به برند شما اعتماد کند. با پرسیدن چنین سوالاتی متوجه خواهید شد که چطور می‌توانید به بهترین شکل ممکن استراتژی بازاریابی خود را تدوین کنید.
بهترین وسیله برای بهره‌مندی از تحقیقات کیفی، انجام پرسشنامه تست محصول جدید در حین ورود آن به بازار است. بدین ترتیب می‌توانید بازخورد مشتری را درباره محصول خود ببینید.

۴. روش تحقیق کمی

در روش تحقیق کمی باید تحلیل‌های آماری مختلف را جمع‌آوری کرد. روش تحقیق کمی نیز می‌تواند در ذاتش تحقیقی اولیه یا ثانویه باشد.
این نوع تحقیقات بازاریابی به شما کمک می‌کند پشتوانه قدرتمندتری در استراتژی بازاریابی خود داشته باشید. آمارهای روش تحقیق کمی تفسیری نیستند بلکه آن‌ها را باید بر اساس شواهد تجربی به دست آورد. برخی از انواع روش تحقیق کمی بازار، این نمونه‌ها هستند:

• رتبه الکسا
• نرخ پرش
• تعداد بازدیدهای صفحه
• سهم بازار
• تعداد فالوئرهای شبکه‌های اجتماعی
• میزان تعامل شبکه‌های اجتماعی

با کمک این اطلاعات متوجه خواهید شد که زمان و هزینه خود را صرف چه قسمتی بکنید. زمانی‌که بدانید کجای بازار ایستاده‌اید راحت‌تر می‌توانید استراتژی بازایابی دقیق‌تری تدوین کنید.

مراحل بازارسنجی یا تحقیقات بازار

راه‌های زیادی برای جمع‌آوری داده‌های مشتریان و رقبا و به طور کلی تحقیقات بازار وجود دارد. بهتر است خودتان را به یک روش خاص محدود نکنید. مراحل بازارسنجی رایج در انجام تحقیقات بازار با روش تحقیق اولیه وجود دارند که می‌توانید از هر کدام بسته به موقعیت کسب‌وکارتان استفاده کنید.
۱. پرسشنامه‌ها: متداول‌ترین راه تحقیقات بازاریابی
نتایج تحقیقی که هاب اسپات از ۲۰۰۰ متخصص تجربه مشتری به دست آورده، نشان می‌دهد که متداول‌ترین تکنیک تحقیقات بازاریابی در شرکت‌ها استفاده از پرسشنامه است.
پرسشنامه‌ها ارزان هستند و استفاده از آن‌ها نیز ساده و در دسترس است. با استفاده از پرسشنامه می‌توانید داده‌های زیادی را در زمانی کم و با هزینه‌ای بسیار کم جمع‌آوری کنید. علاوه بر این به راحتی می‌توانید داده‌ها را تحلیل کنید. استفاده از نرم افزار های طراحی پرسشنامه آنلاین که برخی از آن‌ به شما کمک می‌کند این مسیر را راحت‌تر و به صرفه‌ار بپیمایید.
۲. مصاحبه: خردمندانه‌ترین راه تحقیقات بازاریابی
در مصاحبه باید تک به تک با مشتریان بالقوه خود صحبت کنید. در مصاحبه‌ها می‌توانید عمیقا وارد احساسات و تفکرات مخاطب شوید. اگر نتوانستید جلسه رو در رو را انجام دهید از چت تصویری‌ استفاده کنید.
با انجام مصاحبه به درکی عمیق از بازار هدفتان می‌رسید و با او احساس نزدیکی بیشتری خواهید کرد.
۳. گروه‌های تمرکز: خطرناک‌ترین راه تحقیقات بازاریابی
در این تکنیک تحقیقات بازاریابی، گروهی از افراد را به دقت انتخاب می‌کنید که کاملا مطابق با بازار هدف شما هستند. مدیر آموزش‎دیده‌ای درباره محصول، تجربه مشتری یا پیام بازاریابی مکالمه‌ای را آغاز می‌کند تا به بینشی عمیق از مخاطب برسد.
اگر به فرآیند تحقیقات بازار ناآشنایید و تازه‌کار هستید، از روش گروه‌های تمرکز به عنوان اولین راه تحقیقات بازاریابی استفاده نکنید. درست انجام دادن این کار نیازمند تجربه است. اگر به هر دلیلی نتوانید این کار را درست انجام دهید، نتیجه تحقیقات بازاریابی کسب‌وکارتان با تعداد زیادی خطا مواجه خواهد شد. سوگیری فراوان از جمله خطاهایی است که در این مورد ممکن است اتفاق افتد.
۴. مشاهده: قوی‌ترین راه تحقیقات بازار
در جلسه‌ای که برای مشاهده برگزار کرده‌اید باید شخصی را مسئول این کنید تا نکته به نکته رفتارهای مشتریان را بررسی کند. مشتریان یا مخاطب هدف ممکن است در حین بررسی و خرید محصول جدید شما یا رقیبتان بازخوردهایی ارائه دهند که دانستن این بازخوردها برای شما منبعی بسیار خوب از داده‌ها و اطلاعات خواهد بود.
این روش، جایگزین بسیار مناسبی برای تکنیک گروه‌های تمرکز است. در این تکنیک که ارزان‌تر هم هست، می‌توانید افرادی را ببینید که تحت فشار جلسه نیستند و نظراتشان را راحت‌تر بیان می‌کنند. تنها مشکلی که در این روش وجود دارد این است که نمی‌توانید در تفکرات و نظرات آن‌ها عمیق شوید بنابراین از این روش نمی‌توان به عنوان جایگزین پرسشنامه یا مصاحبه استفاده کرد.

انواع پرسشنامه آنلاین تحقیقات بازار و بازاریابی

اگر می‌خواهید مهم‌ترین و اساسی‌ترین بخش تحقیقات بازاریابی را انجام دهید باید انواع پرسشنامه تحقیقات بازاریابی را بشناسید و بسته به هدفتان از آن‌ها استفاده کنید.
۱. پرسشنامه تست محصول جدید
با تحقیق درباره محصول یا خدمت جدید متوجه خواهید شد که چگونه و چرا مخاطبان شما از محصول یا خدماتتان استفاده می‌کنند. این نوع پرسشنامه تحقیق بازار به شما تصوری درباره موارد استفاده خدمات یا محصولتان می‌دهد.
۲. نمونه پرسشنامه پرسونای مخاطب
پرسشنامه پرسونای مخاطب با نگاهی واقع گرایانه، مخاطب اصلی شما را شناسایی می‌کند. به شما می‌گوید چالش‌های آن‌ها چیست، چرا آن‌ها محصول یا خدمات شما را می‌خواهند، از برند شما چه انتظاری دارند و سوالات بسیاری دیگر که پاسخشان را به کمک این پرسشنامه به دست می‌آورید.
۳. پرسشنامه نام برند
نام محصول یا برند از اولین شاخصه‌های برندینگ و بازاریابی است. به کمک پرسشنامه بازخورد درباره نام محصول می‌توانید نام انتخابی خود را در معرض دید مشتریان بالقوه قرار دهید و از آن‌ها درباره احساسی که به آن نام دارند سوال بپرسید.
۴. پرسشنامه دسته‌بندی بازار
به کمک پرسشنامه بخش بندی بازار (Market Segmentation) می‌توانید مخاطب هدف خود را به گروه‌های مختلف و بر اساس مشخصه‌های خاص و معلوم دسته‌بندی کنید. بدین ترتیب، راه‌های موثری را پیدا خواهید کرد که نیازها، نقاط ضعف، اهداف و انتظاراتشان را بشناسید.
۵. پرسشنامه قیمت‌گذاری
پرسشنامه قیمت‌گذاری به شما این امکان را می‌دهد که بفهمید چه محصولات یا خدماتی مشابه شما در بازار وجود دارند، مخاطبانتان انتظار دارند چه هزینه‌ای بابت این کالا بپردازند و آیا مایل به پرداخت این هزینه هستند یا نه. بدین ترتیب می‌توانید قیمت عادلانه‌ای را برای محصول یا خدماتتان انتخاب کنید و استراتژی قیمت‌گذاری خود را بهتر تدوین کنید.
۶. پرسشنامه رضایت مشتری
با کمک پرسشنامه رضایت مشتری و پرسشنامه وفاداری به برند متوجه می‌شود که چه تعداد از مشتریان دوباره به سمتتان باز خواهند گشت و چگونه می‌توانید بقیه را تشویق کنید که مجددا از شما خرید کنند.
۷. پرسشنامه آگاهی از برند
پرسشنامه آگاهی از برند به شما می‌گوید که چه تعداد از مخاطب هدفتان شما را می‌شناسند و درباره‌تان چه می‌دانند. بدین ترتیب می‌توانید تجربه برندتان را مدیریت کنید.
۸. پرسشنامه تست تبلیغ
پس از آن‌که از فرم ثبت رویداد استفاده کردید و رویدادتان را برگزار کردید وقت آن می‌رسد که میزان موفقیت آن رویداد یا کمپین را بسنجید و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید. بدین ترتیب می‌توانید به خوبی موفقیت رویدادی که برگزار کرده‌اید را تحلیل کنید و بفهمید تا چه حد توانسته‌اید با مخاطب خود ارتباط برقرار کنید.

چگونه تحقیقات بازاریابی آنلاین به رشد کسب‌وکارتان کمک می‌کند؟

اکنون که می‌دانید پرسشنامه تحقیقات بازار و بازاریابی چیست و از چه روش‌هایی باید برای انجام آن استفاده کرد باید بدانید که چگونه از نتایج آن برای رشد کسب‌وکارتان استفاده کنید و چگونه داده‌های مختلف آن را به کار ببندید. به این چند نکته زیر حتما توجه کنید:

• مخاطب خاص خود را خواهید شناخت
  نظرسنجی‌ها و پرسشنامه‌ها موقعیت بسیاری خوبی برایتان فراهم می‌کنند که اطلاعات بازار هدفتان را داشته باشید. اگر  مخاطب خاص خود را به درستی بشناسید مطمئن خواهید شد که تلاش‌هایتان موثر واقع شده است.

• درباره محصول خود بازخوردهای فراوانی خواهید گرفت
  فرض کنید پس از زمان زیادی توانسته‌اید محصولی را به بازار عرضه کنید. اگر مشتریان آن محصول را نخواهند چه می‌شود؟ اگر پرسشنامه آنلاین محصول را پیش از تولید و عرضه آن به مخاطب هدف ارسال کنید، بهتر می‌توانید درباره زیر و بم آن تصمیم بگیرید.

• در مقایسه با رقبا کجای بازار هستید
  اگر می‌خواهید بدانید کجای بازار هستید باید پرسشنامه آگاهی از برند را برای مخاطبانتان ارسال کنید و ببینید چقدر مشتریان بالقوه شما را می‌شناسند. بدین ترتیب خواهید فهمید که درباره شما چه فکری می‌کنند.

• درباره کمپین‌ها و رویدادهای آتی خود بهتر تصمیم می‌گیرید
  با انجام تحقیقات بازاریابی آنلاین متوجه می‌شوید که رویدادهای قبلی‌تان چه نقاط ضعفی داشته‌اند و اکنون باید چگونه آن‌ها را برطرف کنید. اگر به مشتریانتان یک تبلیغ اینستاگرامی نشان بدهید بیشتر شما را خواهند شناخت یا اگر بیلبورد تبلیغاتی‌تان را در بزرگراه ببینند برایتان بهتر است؟ جواب این سوال و بسیاری سوالات دیگر را می‌توانید از طریق پرسشنامه تست تبلیغ دریابید.

• محتواهای تازه و اصیل تولید می‌کنید
  پرسشنامه پرسونای مخاطب دیدی تازه از زوایای ناشناخته مخاطبانتان به شما می‌دهد. با استفاده از نتایجی که به دست آورده‌اید می‌توانید محتوایی تولید کنید که واقعا برای مخاطب مفید است و به او کمک می‌کند به اهدافش برسد.

• برای تست برندینگ، موقعیت و نام خود استفاده کنید
  شعار معروف نایکی را حتما شنیده‌اید: «Just do it»
  چه اتفاقی می‌افتد که برخی از شعارها تا این حد معروف و پسندیده می‌شوند؟ اگر می‌خواهید شعارها، نام و برندینگ شما نیز تست شود و ببینید باید از چه کلماتی برای توصیف خود استفاده کنید از پرسشنامه تست تبلیغ یا پرسشنامه بازخورد درباره نام محصول استفاده کنید تا رفتارها، انگیزه‌ها و اولویت‌های مصرف کننده را بهتر بشناسید و بهتر از رقبا عمل کنید.

چه زمانی باید پرسشنامه تحقیقات بازاریابی را انجام داد؟

سالانه تعداد زیادی از کسب‌وکارها وارد بازار کار می‌شوند. هریک نیز با خود فکر می‌کند که ایده‌اش منحصر به فرد است و با این ایده قرار است دنیا را تکان دهد. اما در واقع بسیاری از مسائل آن طور که آن‌ها پیش بینی کرده‌اند اتفاق نمی‌افتد. برای همین لازم است که هر استارتاپ یا کسب‌وکار پیش از ورود به بازار، داده‌های قابل اعتمادی را جمع‌آوری کند.
این نکته را فراموش نکنید که فقط کسب‌وکارهایی در بازار موفق خواهند شد که داده‌های قابل اعتماد برای پشتیبانی از ایده کسب‌وکارشان را دارند.
فقط به کمک داده‌های صحیح است که می‌توان مشخص کرد آیا ایده آن کسب‌وکار واقعا نیاز مخاطب را برطرف می‌کند یا نه.
زمان صحیح برای انجام پرسشنامه تحقیقات بازار دقیقا پیش از شروع کسب‌وکار جدید یا تولید محصولی جدید است. آن وقت اگر نتایج تحقیقات بازار مثبت بود می‌توان وارد بازار جدید شد.
پس از ورود به بازار، آن کسب‌وکار باید وارد بخش دوم تحقیقات بازاریابی شوید. در این مرحله باید ببینید که چه میزان در نظر مخاطب خود پذیرفتنی واقع شده‌اید.
انجام عملیات تحقیقات بازار باید تبدیل به برنامه‌ای دائمی و همیشگی برای هر بیزینس باشد. به این ترتیب آن کسب‌وکار می‌تواند همیشه در جریان چالش‌ها، رقبا و محیط کاری قرار گیرد.

چگونه سوالات پرسشنامه تحقیقات بازاریابی را بنویسیم؟

برای اینکه بتوانید اصلی‌ترین قدم در هر کسب‌وکار را درست بپیمایید باید بدانید چگونه سوالات پرسشنامه تحقیقات بازار را طراحی کنید که به بهترین شکل ممکن نتیجه‌ای منطقی و عملی از آن دریافت کنید و با فرضیات و نظریه پیش نروید.
برای این‌که پرسشنامه تحقیقات بازار کامل و هوشمندانه‌ای را طراحی کنید باید نکات زیادی را در نظر بگیرید. در همین حال می‌توانید از تمپلیت نمونه سوالات پرسشنامه تحقیقات بازار  هم استفاده کنید تا نتیجه‌ای بهتر بگیرید.
حالا وقت ان رسیده که ببینید با طی کردن چه مراحلی می‌توانید پرسشنامه آنلاین تحقیقات بازاریابی را طراحی کنید. فراموش نکنین که فرآیند تحقیقات بازار را خودتان هم می‌توانید انجام دهید فقط کافیست به دقت به سوالاتتان فکر کنید و آن‌ها را به کمک نرم‌افزار تحقیقات بازار پرس‌لاین بسازید.

مرحله اول طراحی پرسشنامه تحقیقات بازاریابی: با چرایی و چه کسی شروع کنید

قبل از این‌که نوشتن تمپلیت پرسشنامه تحقیقات بازار را شروع کنید این کارها را حتما انجام دهید:

• مشکل را مشخص کنید
• اهداف تحقیق را مشخص کنید
• مخاطب هدفتان را مشخص کنید

تمام این سه مورد را روی کاغذ بیاورید و در تمام فرآیند طراحی پرسشنامه تحقیقات بازار به آن مراجعه کنید تا بدانید چارچوب کاریتان دقیقا چیست و مطمئن شوید که به اهدافتان خواهید رسید.
با دقت مخاطب هدفتان را مشخص کنید تا به طور موثر بتوانید ایده خود را تست کنید. برای این کار می‌توانید از پرسشنامه پرسونای مخاطب استفاده کنید تا دقیق‌تر مخاطب اصلی خود را پیدا کنید.

مرحله دوم طراحی پرسشنامه تحقیقات بازاریابی: برای یافتن سوالات طوفان فکری را فراموش نکنید

کمی زمان بگذارید تا هر آن‌چه که می‌دانید را تقسیم‌بندی کنید. خودتان را به چالش بکشانید تا بتوانید سره را از ناسره تشخیص دهید. چطور این مطالب را می‌دانید؟ آیا داده‌ها را دارید؟ یا نتایج تحقیقات قبلی که فکر می‌کنید قابل اطمینانند واقعا صحیح هستند؟
اگر این فرآیند را به درستی انجام دهید متوجه خواهید شد که در مواردی احتمالا دانشتان ناکافی است و باید از طریق تحقیقات آن را کامل کنید. اگر به این موارد بیاندیشید می‌توانید طوفان فکری را بهتر پیش ببرید: چه کسی؟ چه چیزی؟ چه زمانی؟ کجا؟ چرا؟ و چگونه؟
به تمام سوالاتی که در ذهنتان وجود دارد فکر کنید: مشکلات، اهداف و گروه هدفتان. خودتان را سانسور نکنید و همه چیز را بنویسید. همه مسائلی که در ذهنتان وجود دارد را چارچوب بندی کنید. مثلا عادات خرید، عادات مصرف، قیمت گذاری، تبلیغ و کیفیت محصول.

مرحله سوم طراحی پرسشنامه تحقیقات بازاریابی: سوالات خود را انتخاب کنید

اکنون که موضوعات اصلی را دارید باید ببینید کدام یک با اهدافتان هم راستا هستند و کدام یک در تضاد است. هرکدام که با اهدافتان مناسب نیستند را حذف کنید. مهم‌ترین سوالات خود را انتخاب کنید و آن‌ها را بر اساس اولویت دسته بندی کنید. سوالات کلی‌تر را اول بپرسید و سپس سوالات خاص‌تر را بپرسید.‌‌‌‌
یکی از دلایلی که پاسخ دهندگان تمایلی به پر کردن پرسشنامه ندارند طولانی بودن آن است. ممکن است آن‌ها در حین کامل کردن پرسشنامه خسته شوند و همین بر کیفیت پاسخ‌هایشان تاثیر گذارد. البته شما می‌توانید به کمک نمادهای بصری، آیکون‌ها و انواع سوالات شرطی در پرس لاین سوالاتتان را برای پاسخ دهنده جذاب‌تر جلوه دهید؛ اما با این حال باید مطمئن شوید تعداد سوالاتتان زیاد نیست و کیفیت پاسخ‌دهی مخاطبان نیز افت نمی‌کند.

مرحله چهارم طراحی پرسشنامه تحقیقات بازاریابی: به لحن و طرز بیان خود دقت کنید

به این مرحله بسیار زیاد دقت کنید. ممکن است سوالاتی که انتخاب کرده‌اید بسیار قوی و صحیح باشند؛ اما اگر با لحنی نامناسب و با کلمانی ناصحیح نوشته شده باشند، داده‌هایی که به دست می‌آورید بی استفاده خواهند بود.‌
برای این‌که بتوانید سوالات جذاب‌تری بنویسید که فهم آن‌ها برای خواننده ساده و روان باشد و پاسخ صحیحی بدهند این موارد را رعایت کنید:

• ناشناس باقی بمانید:
  بهتر است تا انتهای کار نامی از برندتان نبرید. بدین ترتیب نتیجه بهتری از تحقیق درباره محصول خواهید گرفت. مثلا اگر از همان ابتدا بگوئید از برندی شناخته شده هستید ممکن است روی نظر افراد تاثیر بگذارد.
• جملاتتان را کوتاه کنید و با زبانی ساده بنویسید:
  شعارگونه ننویسید و از کلمات تکنیکی و خاص و اختصاری استفاده نکنید. همچنین از احساسی نوشتن و برانگیختن احساسات مخاطب هم بپرهیزید.
• از ترکیب سوالات حتما استفاده کنید:
  سوالات چندگزینه‌ای، سوالات تصویری، سوالات طیفی و دیگر انواع سوالات مخاطبان را بهتر جذب می‌کند. اگر از سوالاتی استفاده کنید که مشتری جواب خود را می‌نویسد هم می‌توانید ارتباط بهتری با او برقرار کنید و لحن او را هم بهتر درک کنید.
• از سوگیری پرهیز کنید:
  در پرسشنامه تحقیقات بازار، نظر پاسخ دهندگان برای شما مهم است، پس سعی نکنید به آن‌ها خط دهید. اگر از کسی بپرسید چه چیزی را در این محصول دوست داشته‌اید، در واقع با خود فرض کرده‌اید که او چیزی را دوست داشته است و این نوع سوال پرسیدن یعنی سوگیری. به جای پرسیدن این سوال می‌توانید بگوئید: «آیا چیزی در این محصول بوده که دوست داشته باشید؟» و بدین ترتیب سوگیری را حذف کرده‌اید.
• فرضیه سازی نکنید:
  اگر از مخاطبانتان بپرسید اگر در این موقعیت بودند چه می‌کردند یا چه فکری داشتند، پاسخ مناسبی از او در نخواهید یافت. سعی کنید مخاطب را در موقعیت‌های فرضی قرار ندهید.
• مراقب سوال‌های حساس باشید:
  زمانی‌که می‌خواهید سوال‌های دموگرافیک بپرسید مراقب پاسخ سوال‌های حساس باشید. مثلا اگر از مخاطب خود درباره سطح درآمدش می‌پرسید حتما گزینه «ترجیح می‌دهم نگویم» را در میان گزینه‌ها اضافه کنید.

 مرحله پنجم طراحی پرسشنامه تحقیقات بازاریابی: نشان دهید که پاسخ به سوالات در جریان است

باید در طراحی پرسشنامه به گونه‌ای عمل کنید که پاسخ‌دهندگان مطمئن شوند زمانی که برای پر کردن این پرسشنامه گذاشته‌اند ارزشمند بوده و نتیجه‌ای در بر خواهد داشت. برای این‌که به این هدف نزدیک‌تر شوید ابتدا سوالاتی را بپرسید که کلی‌تر هستند و جواب‌هایشان راحت‌تر است و سپس سراغ سوالاتی بروید که به فکر بیشتری نیاز دارند. حتما در پائین صفحه نمودار روند پیشرفت پاسخگویی به سوالات را هم قرار دهید تا مخاطب از جریان پاسخگویی به سوالات آگاه شود. پرس لاین این ابزار را در اختیار شما قرار می‌دهد پس حتما از آن استفاده کنید.                   

مرحله ششم طراحی پرسشنامه تحقیقات بازاریابی: پیش از ارسال پرسشنامه آن را مجددا بررسی کنید

اکنون که سوالات پرسشنامه خود را آماده کرده‌اید، باید آن را منتشر کنید. برای انتشار آن می‌توانید از شبکه‌های اجتماعی، ایمیل یا وبسایت خود استفاده کنید. اما پیش از انتشار فراموش نکنید که مجددا آن را بررسی کنید.

• چقدر طول می‌کشد تا این پرسشنامه را مخاطب پاسخ دهد. در پیام خود حتما بنویسید که چقدر از او زمان گرفته می‌شود تا این پرسشنامه را پر کند.
• مطمئن شوید که پرسشنامه‌تان روی همه نوع دستگاهی کار می‌کند.
• از چند نفر از دوستانتان بخواهید پرسشنامه را به صورت تستی برایتان پر کنند. نظرات آن‌ها را درباره سوالات جویا شوید و اگر در پاسخ دادن به سوالی مشکل داشتند سوال را اصلاح کنید.

نتیجه گیری
برای این‌که بتوانید بهترین نتیجه را از فرآیند تحقیقات بازار یا بازاریابی خود بگیرید، بهتر است از مجموعه این پرسشنامه‌های آنلاین در کنار هم استفاده کنید و بخش‌های مختلف بازار را به طور کامل تست کنید و سپس کسب‌وکارتان را با استفاده از داده‌های قابل اعتماد پایه‌ریزی کنید.
منبع: پرس‌لاین